Вести

Radna deklaracija Međunarodnog naučnog skupa “Pravni položaj Crkava i verskih zajednica u Crnoj Gori danas”, Bar 23-25. maj 2008 

+++

Bar Da bi se pravno reglementirali odnosi između države i crkava i vjerskih zajednica, i u duhu međusobnog povjerenja i plodotvorne kooperacije sa vlastima u Crnoj Gori, kao i u interesu opšteg dobra zemlje i njenih građana, neophodno je poštovati pet fundamentalnih načela:

• slobodu vjeroispovijedanja,
• neutralnost države,
• princip jednakosti vjerskih zajednica,
• pravo crkava i vjerskih zajednica na samoodređenje i
• kooperaciju države i vjerskih zajednica.

(a) Država i vjerske zajednice su upućene na međusobnu saradnju zbog toga što postoje zajednički javni interesi države i vjerskih zajednica, mnogi državljani i vjernici su jedni te isti ljudi i imaju slobode i prava koje je država dužna da jemči, a među kojima vjerskoj slobodi i pravu pripada izuzetno mjesto. Osim toga, mnoštvo je konkretnih razloga zbog kojih kao pravni model odnosa države i vjerskih zajednica predlažemo sistem kooperativne odvojenosti i saradnje države i vjerskih zajednica, idući tako u susret savremenim trendovima u evropskom zakonodavstvu u oblasti državno-crkvenog prava.

U vezi s tim, kompleksnost pravnog odnosa države i vjerskih zajednica ogleda se u mnoštvu konkretnih prava koja bi zakon trebalo da sadržajno obuhvati i normira. Ona uključuju socijalna prava i ravnopravni status vjerskih službenika, pravo na organizovanu duhovnu pomoć u vojsci, zatvorima, bolnicama i drugim državnim ustanovama, prigovor savjesti; priznavanje crkvenih matičnih dokumenata pred državnim organima, položaj vjerskih škola i fakulteta u obrazovnom sistemu; status, prava i obaveze vjerskih dobrotvornih organizacija; zaštita kulturnog i vjerskog nasljeđa; najzad, a tome bi trebalo posvetiti posebnu pažnju, pravo na vjersku nastavu (vjeronauku) u državnim školama, da država priznaje crkve i vjerske zajednice kao pravno lice sui generis.

Na taj način jasno bi se pokazalo da zakonodavac vjersku slobodu, kao samu suštinu slobode, shvata konkretno a ne apstraktno, i da ona kao takva treba da bude zajemčena a ne samo proklamovana.

(b) Poseban problem je nepostojanje zakona o restituciji imovine koja je oduzeta crkvama i vjerskim zajednicama: predlažemo da se u najkraćem roku na pravedan način vrati protivpravno oduzeta imovina. Postojećim zakonima restitucija je omogućena svima osim crkvama i vjerskim zajednicama, što odudara od pravne prakse u većini bivših komunističkih zemalja. Uz to, u Crnoj Gori ne postoji pravna sigurnost ni u pogledu imovine koja je sada u posjedu vjerskih zajednica. Imovina koja pripada crkvama i vjerskim zajednicama zaslužuje zaštitu države.

(v) Zakonom bi trebalo da se utvrde medijska prava crkava i vjerskih zajednica i da javni medijski servis odgovorno, vjerodostojno i civilizovano izvještava o crkvenom i vjerskom životu u Crnoj Gori. U novom, ne više komunističkom socijalnom polju civilizovan odnos prema crkvama i vjerskim zajednicama ima za cilj društvenu stabilnost kao vrijednost nužnu za demokratsko i evropsko društvo. Prvi uslov za to je da se poštuje identitet crkava i vjerskih zajednica, koji proishodi iz njihovog neotuđivog prava na samoodređenje. Država bi trebalo da jemči i štiti prava koja crkve i vjerske zajednice imaju sa takvim identitetom kakav imaju, a ne da ih priznaje u smislu da uspostavlja njihov identitet. Jednostavnije rečeno, država ovdje ne proizvodi ontološki realitet, već pravni realitet. Pravno priznati Crkvu i vjersku zajednicu znači sistem obaveza u odnosu na Crkvu i njen identitet koji država mora da prihvati. Drugačije rečeno: pravo da se vjeruje znači obavezu države prema onima koji vjeruju. To važno i kompleksno pravo mediji, u prvom redu državni, dužni su da promovišu a ne da dezavuišu.

Organizatori međunarodnog naučnog skupa „Pravni položaj crkava i vjerskih zajednica u Crnoj gori danas“ održanog u Baru od 23. do 25. maja 2008. godine su:

Pravoslavna mitropolija crnogorsko-primorska i Pravoslavna eparhija budimljasko-nikšićka u saradnji sa Rimokatoličkom biskupskom konferencijom Sv. Kirilo i Metodije, Islamskom zajednicom Crne Gore, Fondacijom za jedinstvo pravoslavnih naroda iz Moskve i Fondacijom Konrad Adenauer u Crnoj Gori.

UČESNICI:

prof. dr Si­ma Avra­mo­vić (Uni­ver­zi­tet u Be­o­gra­du, Sr­bi­ja)
prof. dr Va­le­rij Alek­se­jev (pred­sjed­nik Fon­da je­din­stva Pra­vo­slav­nih na­ro­da, Mo­skva)
Nj. V. G. dr Am­fi­lo­hi­je Ra­do­vić, AEM Cr­no­gor­sko-pri­mor­ski
prof. dr Ra­do­van Bi­go­vić (Uni­ver­zi­tet u Be­o­gra­du, Sr­bi­ja)
đ. Emilijanos Bojanu (pred­stav­ništvo Ca­ri­grad­ske Pa­tri­jar­ši­je u EU, Bri­se­l)
Pe­ter Vajs (posla­nik par­la­men­ta SR Nje­mač­ke)
prof. dr To­mo Vuk­šić (sve­šte­nik, pred­stav­nik Ri­mo­ka­to­lič­ke cr­kve u Bo­sni i Her­ce­go­vi­ni)
Ve­sna Go­lu­ža (pred­sjed­ni­ca Fon­da za re­sti­tu­ci­ju Re­pu­bli­ke Hr­vat­ske)
Bu­di­mir Du­bak (biv­ši mi­ni­star vje­ra u Vla­di Re­pu­bli­ke Cr­ne Go­re)
Nj. P. G. Gri­go­ri­je Du­rić (epi­skop Za­hum­sko-her­ce­go­vač­ki, Bo­sna i Her­ce­go­vi­na)
Nj. V. G. Ki­ril (Mi­tro­po­lit Var­nen­ski i Ve­li­ko­pre­slav­ski, Bu­gar­ska)
Mons. dr An­dri­ja Ko­pi­lo­vić (Te­o­lo­ško-ka­ti­het­ski in­sti­tut u Su­bo­ti­ci, pred­stav­nik Međunarodne Bi­skup­ske kon­fe­ren­ci­je sv. Kirila i Metodija)
prof. dr Zo­ran Kr­stić (Uni­ver­zi­tet u Be­o­gra­du, Sr­bi­ja)
prof. dr Sa­vo Mar­ko­vić (Uni­ver­zi­tet Crne Gore)
Nj. P. G. Jo­a­ni­ki­je Mi­ćo­vić, pra­vo­slav­ni epi­skop Bu­di­mljan­sko-nik­šić­ki
prof. dr Ha­ra­lam­bos Pa­pa­sta­tis (Uni­ver­zi­tet u So­lu­nu, Grč­ka)
prof. dr Mi­lan Ra­du­lo­vić (biv­ši mi­ni­star vje­ra u Vla­di Re­pu­bli­ke Sr­bi­je)
Du­šan Ra­ki­tić (biv­ši se­kre­tar za za­ko­no­dav­stvo u Vla­di Re­pu­bli­ke Sr­bi­je, Be­o­grad)
ef. Dže­mo Re­dže­ma­to­vić (glav­ni imam za Pod­go­ri­cu Islam­ske Za­jed­ni­ce u Cr­noj Go­ri)
prof. dr Ger­hard Ro­bers (Uni­ver­zi­tet u Tri­ru, Nje­mač­ka)
prof. dr Dar­ko Ta­na­sko­vić (Uni­ver­zi­tet u Be­o­gra­du, Sr­bi­ja; biv­ši am­ba­sa­dor Sr­bi­je i Cr­ne Go­re u Va­ti­ka­nu)
Vla­di­mir To­do­ro­vić (Di­rek­ci­ja za re­sti­tu­ci­ju Re­pu­bli­ke Sr­bi­je)
prof. dr Sil­vio Fe­ra­ri (Uni­ver­zi­tet u Mi­la­nu, Ita­li­ja)
Nj. E. G. Jo­zef Ho­ma­jer (bi­skup Hildeshajma, pred­stav­nik Bi­skup­ske kon­fe­ren­ci­je ze­ma­lja Evrop­ske Uni­je)
dr Dra­go Če­par (di­rek­tor Ure­da za vjer­ske za­jed­ni­ce Re­pu­bli­ke Slo­ve­ni­je)
mr Ve­li­bor Džo­mić (sve­šte­nik, Pra­vo­slav­na Mi­tro­po­li­ja Cr­no­gor­sko-pri­mor­ska, Pod­go­ri­ca)
prof. dr Bo­go­ljub Ši­ja­ko­vić (Uni­ver­zi­tet Cr­ne Go­re; biv­ši mi­ni­star vje­ra u Vla­di SR Ju­go­sla­vi­je)
Dra­gan Šoć (biv­ši mi­ni­star prav­de u Vla­di Re­pu­bli­ke Cr­ne Go­re)

26. maj 2008 – 12:18; spc.yu
Izvor: Mitropolija crnogorsko-primorska

 +++

Redakcijski komentar

Umoljavamo Nj. Visokopresveštenstvo vladiku Amfilohija da kao član i predesednik SA Sinoda SPC, kao bivšeg člana evropske ekspertske grupe (EEG) fundamentalna načela i ostale zaključke prvo javno zatraži ud UNMIKA a onda uz pomoć svojih mnogobrojnih kolega u Vatikanu i Evropi, USA to i, kao SA Sinod u saglasju sa Nj. P. episkopom raško-prizrenskim i kosovsko-metohijskim i primeni na Kosovu i Metohiji. Hoćemo da verujemo da je vladika Amfilohije još uvek odan našoj Srpskoj pravoslavnoj crkvi.

urednik

urednik