Вести

Upućujemo javni poziv vladici Gigoriju Duriću da objasni vernicima i javnosti zašto Saborni Hram u Trebinji još uvek nema ikonostas.

Srđan Marjanović,19.04.2011

+++

Saborni Hram Svetog Preobraženja u Trebinju još uvek nema ikonostas. Nakon obnove unutrašnjosti Hrama u Trebinju, stari Ikonostas koji su Marko Gregović i Atanasije Popović još daleke 1907 godine napravili za Hram Svetog Preobraženja u Trebinju je izbačen.

Elektronskom poštom nam se javio vernik trebinjske parohije koji piše:

„Da cela stvar bude još žalosnija u eparhiji nadležnog vladike zahumsko-hercegovačkog Grigorija (Durića) ima majstora koji prave odlične ikonostase. Dok srbski narod pravi i stvara, vladika ruši i uklanja. Kako moze stari ikonostas u trebinjskoj crkvi biti bliži rimokatolickoj tradiciji, kad u rimokatolickoj tradiciji uopšte i nema ikonostasa? To je uglavnom izgovor nasih ekumenista da uklanjaju ikonostase, s navodnom željom da stave bolje i ljepse, a u stvari ga nikad nece ni staviti, jer eto nesto kasne ti koji ga ‘izradjuju’, a potajno(?) se nadaju da će njihov patrijarh jednog dana ozvaniciti uklanjanje ikonostasa na nivou cele srpske crkve.“

Parohijan čije ime nećemo objaviti zbog mogućih progona „nadležnih“ u svom pismu još kaže: „U Trebinju može da se pričesti ko hoce i kad god hoće bez ikakve pripreme, tj. posta i ispovjesti, a to je vec blisko katolickom duhu. Sveli su Sveto pricesce na obicni ritual, a i mnogo im je vise stalo da imaju dobre odnose sa rimokatolicima i protestantima koje nazivaju bracom u Hristu, nego sto im je stalo da izglade odnose sa pravoslavnom bracom koja su protiv ekumenizma, tj. zbog ljubavi prema papi i rimokatolicima (da ne kazem novcu) spremni su da pocepaju SPC, jer oni uvode novotarije koje nikad nisu bile u srpskoj crkvi.“

U nastavku prenosimo zanimljive članke vezane za Pravoslavni(?) Hram u Trebinju.

Pripremio S.Marjanović

+++

Dodjeljene gramate dobrotvorima obnove Sabornog Hrama u Trebinju

Na dan svetog mučenika Atinogena, 04. 09. 2008 godine u prostorijama Eparhijskog doma u Trebinju, sa blagoslovom Preosvećenog Episkopa Zahumsko-hercegovačkog i primorskog g.Grigorija održana je večera blagodarenja za sve dobrotvore, koji su pomogli obnovljenje Sabornog Hrama Svetog Preobraženja Gospodnjeg u Trebinju. Nakon svečanog večernjeg bogosluženja koje je služeno u Sabornom Hramu Episkop Grigorije obratio se okupljenim ktitorima, velikim dobrotvorima, dobrotvorima, priložnicima i svim ljudima koji su pomogli obnovu Hrama na bilo kiji način, zahvalivši se na svesrdnoj pomoći koja će ostati upisana u istoriji ovoga Hrama , ali i upisana u nevidljivu knjigu večnih dobara Carstva Nebeskog. Obnoviteljima Hrama zatim je preosvećeni Episkop Grigorije podelio gramate priznanja i zahvalnosti kao i prigodne poklone. Nakon dodjele gramata u eparhijskom domu održana je svečana večera na kojoj se osećala radost ali i ponos svih prisutnih što je Saborni Hram u Trebinju nakon stotinu godina od postanka obnovljen i duhovno i materijalno i što će i u buduće biti Svetionik Pravoslavlja naroda i naraštaja Trebinja.

+++

Obnovljen Saborni hram u Trebinju
Autor Vedran Mihojević

Srijeda, 20 August 2008Lomljenjem slavskog kolača ispred obnovljenog Sabornog hrama u Trebinju i u zgradi SO, juče je u Trebinju obilježena krsna slava Trebinja, Sveto Preobraženje Gospodnje. Svetu arhijerejsku liturgiju služili su episkopi bihaćko-petrovački Hrizostom, žički Hrizostom, vladika Teodosije, iguman Dečanski, episkop zahumsko-hercegovaki i primorski Grigorije, te vladika u miru Atanasije.

Trebinje,

Nakon liturgije velikom broju vjernika koji se okupio ispred Sabornog hrama dijeljeno je osveštano grožđe.
“Prije nekoliko godina obnovili smo hram spolja uz veliku pomoć Elektroprivrede RS na čijem čelu je bio Svetozar Aćimović, i Vlade RS. Kada smo se odlučili na unutrašnju obnovu hrama, nismo imali od koga tražiti pomoć, nego samo od naših, trebinjskih domaćina. Sakupljeno je oko 500.000 KM i ovom prilikom nagrađujemo gramatom sve one koji su najviše dali za obnovu ovog Hrama na njegovu stotu godišnjicu od podizanja. Najvažnije je da smo ga mi samo obnovili. Oni koji žive i rade u Trebinju jer smo mi tako željeli da pokažemo da se sve može uz veliko htijenje i zalaganje”, istakao je vladika Grigorije.

U okviru Preobraženskih svečanosti, u Muzeju Hercegovine u Trebinju u ponedeljak je otvorena izložba crteža, skica i akvarela Atanasija Popovića pod nazivom „Religiozne teme“.

Izložba je priređena i povodom 60-te godišnjice od umjetnikove smrti, a riječ je o djelima prvog akademskog slikara sa ovih prostora koja su u fundusu Muzeja Hercegovine.

Atanasije Popović je zajedno sa akademskim slikarom Markom Gregovićem sa Cetinja, radio ikonostas u Sabornom hramu u Trebinju, a slikao je ikone i ikonostase za brojne crkve u Hercegovine.

U bašti hotela „Platani“ predstavljen je i dokumentarni film „Propast Vizantije“, autora Tihona Ševkunova, arhimandrita Sretenjskog manastira iz Moskve, a za najmlađe trebinjce održan je šou program poznatog glumca, muzičara i komićara, Jova Radovanović.

Obilježavanje Svetog preobraženja Gospodnjeg-krsne slave Trebinja i Sabornog hrama, završeno je juče u večernjim časovima svečanom litijom gradskim ulica,a i koncertoma Gorana Bregovića i „Orkestra za svadbe i sahrane“.

Dodatak:

Na svečanosti u SO Trebinje uz domaćine i načelnike svih opština istočne Hercegovine, prisustvovali su ministri Boško Tomić, Radivoje Bratić i Alekasandar Džombić, te Jovo Turanjanin iz sekretarijata za vjere Vlade RS.

++++

Muzej Hercegovine, 18. 8. 2008.

ATANASIJE POPOVIĆ – RELIGIOZNE TEME

Dr Dobroslav Ćuk otvara izložbu A. Popovića

Povodom proslave Svetog Preobraženja Gospodnjeg, 100 godišnjice od osvećenja Sabornog hrama i Slave grada, u ponedjeljak, 18.08.2008.g. u Muzeju Hercegovine Trebinje je otvarena izložba akademskog slikara Atanasija Popovića pod nazivom “Atanasije Popović – Religiozne teme /crteži, skice i akvareli iz fundusa Muzeja Hercegovine Trebinje/”. Takođe, ove godine je i 60 godina od smrti našeg prvog akademskog slikara. Rođen je 30.1.1885. godine u Trebinju. U najranijim godinama je ispoljavao slikarski talenat, kada je radeći u očevoj trgovini skicirao portrete kupaca.

Mladi Atanasije imao je sreće da se u to doba susretne sa takođe mladim akademskim slikarem i ikonopiscem Markom Gregovićem iz Petrovca iz Crne Gore, koji se pored slikanja pejzaža i portreta uspješno bavio slikanjem ikona i ikonostasa. Put je Gregovića nanio u Trebinje da izradi ikonostas u Sabornom hramu posvećenom Preobraženju Gospodnjem. Uvidjevši kako je mladi Atanasije talentovan, Gregović ga prihvata kao pomoćnika u slikanju ikonostasa za ovu crkvu. Po završetku ovog ikonostasa za ovu crkvu 1907. godine, Popović je radio ikone i ikonostase u seoskim crkvama po Hercegovini.

Atanasije Popović je imao sreću što ga je Marko Gregović uputio u slikarske vještine, pomogao mu da se izrazi i naveo ga da ide na studije na Slikarsku akademiju u Beč 1910. godine.

Za vrijeme studija Popović se isticao marljivošću i talentom. Studije završava 1914. godine s pohvalama i nagradom pred I svjetski rat. Mladi slikar ostaje i dalje u Beču odakle sa simpatijama prati borbu svojih zemljaka. To raspoloženje prenosi i u svoje slike, koje je stalno radio i povremeno izlagao. Poslije rata se vraća u domovinu, jedno kraće vrijeme boravio je u Đakovu, a zatim se najviše zadržava u Dubrovniku u kojem je proveo posljednje godine života i gdje je sahranjen 1948. godine.

Veseljka Salatić – intervju za TV

Ovom izložbom dobiće se cjelovitija predstava o umjetničkom opusu i mogućnostima Atanasija Popovića i potvrditi da ovom slikaru pripada značajno mjesto u srpskom slikarstvu prve polovine 20. vijeka a čije je ime već ušlo u enciklopedije naših likovnih umjetnosti. Bio je vrlo plodan umjetnik i priredio je više kolektivnih i samostalnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Počeo je da izlaže još kao student sa svojim kolegama, da bi kasnije bio stalno prisutan u umjetničkoj javnosti preko izložaba: Umjetnika BiH, Društva umjetnika SHS, Jugoslovenskih umjetnika u Beogradu, te poslije rata na izložbama ULUH-a. Sa dubrovačkim slikarima izlagao je više puta u Sarajevu i Dubrovniku, kao i u Pragu, Bratislavi, Salzburgu i Košicama gdje kasnije izlaže i samostalno. Njegove slike, kritika je vrlo povoljno ocjenjivala. Samostalno je izlagao više puta u Sarajevu, Dubrovniku, Osijeku, Karlovcu, kao i u Zagrebu, Splitu i Beogradu. Umro je u Dubrovniku 1948. godine, a 1952. godine posthumno je u Sarajevu organizovana prodajna izložba njegovih radova, a 1956. godine u Dubrovniku. Danas, njegovi radovi su našli mjesta u ekspozicijama značajnih jugoslovenskih likovnih manifestacija, u stalnoj postavci umjetničke galerije u Sarajevu i Mostaru, putujućoj izložbi „50 slika Umjetničke galerije u Sarajevu“, „Sto godina moderne umjetnosti u Dubrovniku“. Retrospektivna izložba Atanasija Popovića priređena je 1968. godine u Sarajevu, a 1969. godine u Trebinju. Održane su i nekolike izložbe povodom umjetnikovih godišnjica rođenja i smrti u Trebinju. „Ova izložba je priređena iz fundusa Muzeja Hercegovine Trebinje, a ovdje u Muzeju je postavljena Memorijalna galerija Atanasija Popovića koja se sastoji od 50 slika. Pored tih slika Muzej posjeduje veliki broj umjetnikovih crteža i skica koji su u lošem stanju. Zahvaljujući Opštini ovi izloženi radovi su restaurirani i konzervirani pa su izloženi. Nadamo se da će u dogledno vrijeme i ostali crteži biti zaštićeni da dođu na svjetlo dana. Sve ove slike i crteže Atanasija Popovića Muzeju i gradu Trebinju je darovao umjetnikov brat Uroš Popović sa željom da to bude sjećanje na Atanasija Popovića i s ciljem da se u gradu podstakne ljubav prema slikarstvu i umjetnosti i da podstakne mlade da se okrenu stvaralaštvu i vrijednostima.

Na kraju bismo pomenuli da je slikar Atanasije Popović imao veliki broj obožavalaca ne samo u Dubrovniku, gdje je i najduže živio, već i širom bivše Jugoslavije, pa i u svijetu. Zato mi Trebinjci s pravom moramo biti ponosni na ovog odista velikog umjetnika, koji je ušao u enciklopedije likovne umjetnosti, ništa manje nego Cavtat na Vlaha Bukovca“ istakao je načelnik Opštine Trebinje dr Dobroslav Ćuk, otvarajući izložbu, koja će biti dostupna publici narednih desetak dana.

izvor: muzej hercegovine

+++

USKORO NOVI ŽIVOPIS CRKVE

27.06.2008

U sabornom hramu Svetog preobraženja gospodnjeg u Trebinju u toku je rekonstrukcija podnog grijanja i živopisa crkve, što će, zajedno sa cjelokupnom restauracijom koštati oko dva miliona maraka.

Iako je dobrotvornim prilozima i sredstvima same Eparhije zahumsko-hercegovačke, za sada prikupljen samo dio potrebnih sredstava, planirano je da se najprije uradi sistem grijanja i oslikavanja crkvene unutrašnjosti, kao i ikonostas, kako bi do Preobraženja, kada hram slavi stogodišnjicu postojanja, najveći dio radova bio završen.

Prema riječima paroha Aleksandra Ilića, rekonstrukcija grijanja, u stvari, podrazumijeva izgradnju sasvim novog sistema termoregulacije, koja će imati grijanje i hlađenje, nakon čega će se raditi i sasvim novi podni mozaici.

„Istovremeno smo krenuli i sa živopisom koji se u ovom hramu radi pod nadzorom oca Stevana Kovačevića, igumana Hercegovačke Gračanice, gdje smo planirali da se oslika oltarska apsida, a ako bude sredstava i cjelokupna unutrašnjost hrama koja je do sada bila samo djelimično oslikana“, kaže otac Aleksandar.

Drugi dio restauracije podrazumijeva nove ikone i novi kameni ikonostas, koji će zamijeniti stari i koji je, po uzoru na vizantijske korijene, već u pripremi.

Prije četiri godine je Eparhija zahumsko-hercegovačka, uz pomoć donatora iz cijele RS obnovila spoljni dio hrama, gdje je izvršena kompletna restauracija kamena koji je, s obzirom na starost od jednog vijeka, bio dosta oštećen. U toku je i uređenje porte, odnosno, okoline hrama, gdje se, osim novih sadnica koje je donirao rasadnik „Tamaris“ iz Laktaša, pravi i dječji park sa ljuljaškama, dok otac pokojnog Srđana Aleksića, Rade, ispred hrama gradi fontanu.

izvor: NEZAVISNE NOVINE

+++

Duhovni svjetionik nadomak primorja
Datum: 28.03.2008 23:00
Autor: Milivoje BEŠTIĆ

POVODOM stogodišnjice Sabornog hrama Svetog preobraženja gospodnjeg u Trebinju su u toku opsežni radovi na njegovoj unutrašnjoj rekonstrukciji, obnovi porte i parka oko hrama i Eparhijskog doma, a ukupna vrijednost radova procjenjuje se na više od 800.000 maraka.

– Želimo da ovaj vrijedan jubilej Saborni hram dočeka u novom ruhu i ostane jedan od simbola Trebinja i duhovni svjetionik na jugu pravoslavnog kruga i nadomak primorja – kaže starješina Sabornog hrama u Trebinju proto Nikola Janković.

On pojašnjava da se radi na novom ikonostasu, oslikavanju oltarske apside, novom kamenom podu, uvođenju podnog grijanja, savremenog ozvučenja i osvjetljenja i obavljaju brojni drugi radovi, a projekat obnove vrijedan je između 800 hiljada i milion maraka.

Starješina trebinjskog Sabornog hrama dodaje da se, pored unutrašnjosti hrama, uređuje i porta ili prostrano crkveno dvorište i park, gdje će biti urađeno više sadržaja, prvenstveno za najmlađe, poput dječijeg parka sa jezercetom, mostom i fontanom i ovaj dio posla biće urađen do Vaskrsa.

Sredstva za rekonstrukciju Sabornog hrama u Trebinju zajednički obezbjeđuju brojni trebinjski dobročinitelji, privrednici i darodavci, koji su se ovim povodom okupili na nekoliko donatorskih večeri u Eparhijskom domu. Dio novca uplatio je u Sekretarijat za vjere u Vladi Republike Srpske, kao i Eparhija zahumsko-hercegovačka i primorska.

Pored stogodišnjice Sabornog hrama, na krsnu slavu hrama i grada Trebinja – Sveto preobraženje gospodnje, 19. avgusta, biće obilježena i 100. godišnjica osnivanja Srpske škole, u zgradi sadašnjeg Eparhijskog doma.

Inače, Saborni hram arhitektonski je mješavina više stilova, a dominira romanski, odnosno gotski nad vizantijskim.

Prema riječima protojereja stavrofora Ratka Šipovca, koji je nedavno nakon 40 godina službe Bogu i narodu održao oproštajnu službu upravo u ovoj bogomolji, prije odlaska u zasluženu penziju, Saborni hram je masovno sastajalište vjernika i građana Trebinja i Hercegovine, naročito u vrijeme velikih praznika – Svetog Ignjatija Bogonosca, slave Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske i krsne slave arhijereja-vladike Grigorija, potom za Božić, Vaskrs, Duhove i Preobraženje gospodnje.

– Odavde kreću i svečane litije na Bogojavljenje, kada osveštavamo vode Trebišnjice, potom litija na Badnje veče i drugim praznicima – dodaje proto Šipovac.

Proto ističe da se na Veliku subotu ovdje obavljaju saborna krštenja, kada djeca i odrasli zajedno primaju svetu tajnu krštenja i tako, kao istinski hrišćani, dočekuju najveći praznik – Vaskrsenje gospodnje.

On ističe da su svi hramovi u Hercegovini dobro posjećeni, naročito u Trebinju i da je Hercegovina biblijska zemlja sa duhovnošću, vjerom, ljubavlju i nadom. O tome, kako kaže, svjedoči i tabla na ulazu u trebinjski Saborni hram, na kojoj piše da je „Trebinje mala, ali gorda predstraža srpstva i vjerni čuvar naše narodne duše“.

Krst na 38 metara

Saborni hram u Trebinju je građen punih 10 godina ili od 1898. do 1908. godine, trudom i ljubavlju blagočestivog pravoslavnog naroda Trebinja. Detaljno je renoviran 1957. godine i prije pet godina, kada je pozlaćeni krst podignut na 38 metara visoki zvonik. Izliven je u Industriji alata „Trebinje“, a pozlatu je uradio majstor Aleksej Ivančev iz Novog Sada.

izvor: GLAS SRPSKE

Pripremio S.Marjanović