Вести

Predstojeći Izborni sabor Srpske Pravoslavne Crkve, zakazan za 22. januar, jedna je od središnjih tema na našoj medijskoj sceni. Sveti Sinod sa zadovoljstvom konstatuje da se

Elektronskom poštom; 18.01.2010; 16:01, vladika bački Irinej
+++

jedan deo medijâ tom temom bavi ozbiljno i odgovorno, ali i sa dubokim žaljenjem primećuje da joj veći broj medijskih izveštača i komentatora pristupa senzacionalistički, neobjektivno i pristrasno, često se koristeći dezinformacijama i opskurnim tračevima, po pravilu iz anonimnih izvora, ne poštujući duhovni autoritet ni Crkve ni njenog preminulog predstojatelja i ne mareći za raspoloženje i dostojanstvo našeg naroda, pokazano pri Patrijarhovom ispraćaju i sahrani.

Naročito nedosledno i kontradiktorno se izveštava o učešću episkopata autonomne Ohridske Arhiepiskopije u izbornom procesu, uz gotovo obaveznu napomenu da o tome Sabor tek treba da odluči. Upravo u službi istinitog izveštavanja i u cilju uklanjanja nedoumicâ ili pak zlonamerno izazivane pometnje (u čemu nisu nevini ni izvesni crkveni i paracrkveni krugovi), Sveti Sinod je dužan da javnosti predoči svoj zvanični stav, odnosno da pruži autentično, eklisiološki i kanonski jedino moguće tumačenje već postojeće načelne saborske odluke u toj stvari (AS br. 2 i 3, zapisnik 48, od 14. novembra 2008.). Sabor se tu nedvosmisleno izjasnio:

arhijereji Ohridske Arhiepiskopije, poput svih ostalih, učestvuju u izboru Patrijarha srpskog.

Bogoslovska podloga načelnog saborskog stava jeste, u najkraćim crtama, sledeća. U Pravoslavnoj Crkvi ne postoji ni episkop ni grupa episkopâ koja ne pripada Saboru jedne od autokefalnih Crkava i ne poseduje ista jerarhijska prava i obaveze, bez obzira na postojanje ili nepostojanje autonomnih crkvenih oblasti. Odricanje arhijerejima Ohridske Arhiepiskopije prava učešća u izboru značilo bi ili da ih mi ne priznajemo za svoju pravoslavnu braću u episkopskoj službi, ili da ih smatramo pripadnicima neke druge autokefalne Crkve, što je besmisleno, ili da ih smatramo već priznatom zasebnom autokefalnom Crkvom, što je još besmislenije.

Pojedinci tvrde, „a ne razumeju ni šta govore ni šta tvrde“ (ITim. 1, 7): oni ne mogu da biraju jer ni mi ne biramo njihovog poglavara. Ovo je netačno. Mi itekako biramo „njihovog“ poglavara tako što njegov izbor potvrđuje Patrijarh srpski. Bez te potvrde njegov izbor je nevažeći. Bez nje nema autonomnog statusa. Uostalom, svepravoslavna predsaborska konferencija, održana nedavno, decembra prošle godine, u Šambeziju kraj Ženeve, jednoglasno je proklamovala da sve autonomne Crkve organski pripadaju odgovarajućim autokefalnim Crkvama i neotuđivi su deo kanonskog prostora svake od njih.

Dalje, učešće u izboru autokefalnog prvojerarha od strane autonomnih Crkava iskonska je i sveopšta pravoslavna praksa. Pošto protivnici učešća Ohridske Arhiepiskopije po pravilu ne vole primere sa obala Bosfora ili Egejskog mora, navodimo samo primer sa obalâ od Baltika do Pacifika, odnosno sa obalâ velikih reka od Dnjepra i Volge do Amura. Sve autonomne jerarhije u sastavu Moskovske Patrijaršije – od Ukrajine i Belorusije pa, preko Kazahstana, sve do episkopata Japanske Pravoslavne Crkve – učestvuju u izboru sveruskog Patrijarha iako moskovski Sinod ili Sabor njih ne bira nego, kao i u našem slučaju, Patrijarh moskovski jedino potvrđuje izbor autonomnih arhiepiskopa ili mitropolita. Štaviše, autonomni poglavari su, automatski, kandidati za moskovski patrijaraški tron (prilikom poslednjeg izbora u Moskvi mitropolit kijevski Vladimir je zamolio da ne bude kandidat, iz zdravstvenih razloga). Dodajmo i to da širokoj ruskoj pravoslavnoj duši nikad nije bio problem ni etničko poreklo kandidata: nemačko-estonsko poreklo blaženopočivšeg patrijarha Aleksija II nije mu smetalo da bude jedan od najistaknutijih patrijaraha sve Rusije u novijoj istoriji.

Najzad, evo jednog pitanja na zdravorazumskoj osnovi: ako neko danas osporava kanonska prava izvesnim episkopima naše Crkve zato što su iz Makedonije, da li će sutra neko drugi doći na ideju da, držeći se iste (para)logike, ta prava ospori i ostalima, jednima zato što su iz Bosne, drugima zato što su iz Crne Gore, trećima zato što su iz Srbije?

Jednom rečju: pravo i dužnost biranja Prvog u arhijerejskom Saboru pravo je i dužnost svih episkopa, članova Sabora, bez izuzetka i nezavisno od autonomnog ili neautonomnog statusa pojedinih eparhija.

Po ovlašćenju, dostavlja:
Episkop bački Irinej