Вести

Arhijerejima SPC potrebne su rezidencije i automobili ali se na njih ne sme trošti novac nauštrb eparhija

+++

Skupi automobili, novčani iznosi koje sveštenici uzimaju za sveštenoradnje, ponekad i sami crkveni objekti, često upadaju u oči vernicima od kojih nemali broj teško živi. Zbog svojih vladičanskih dvorova na meti medija nekoliko puta našli su se pojedini arhijereji SPC. Jedan od njih, vladika zvorničko-tuzlanski Vasilije, otvorio je svojevremeno vrata svoje raskošne rezidencije novinarima. Bez obzira na komentare koji su usledili, to je, mora se priznati, verovatno jedan od malobrojnih vladičanskih dvorova kroz koji su novinari dobili dozvolu da prođu „uzduž i popreko“. Raskoš mnogih drugih ostaje u sferi nagađanja. Kada je trebalo pomoći izgradnju novog vladičanskog dvora Eparhije šumadijske na površini od 900 metara kvadratnih negodovali su i sami sveštenici. Za novo eparhijsko sedište u porti Saborne crkve u Kragujevcu trebalo je da izdvoje po 400 evra, a svaka crkvena opština po 600 evra, pisala je tada „Politika“. Zbog nezadovoljstva klira, ova odluka je preinačena.

Luksuzni automobili koje voze pojedini arhijereji, ali i sveštenici, ušli su i u anegdotu. Za vreme zasedanja jednog Svetog arhijerejskog Sabora SPC, patrijarh Pavle, videvši pred zgradom Patrijaršije automobile kojima su se dovezle vladike, upitao je: „Šta bi tek bilo da nisu položili monaški zavet?”

Upravo je skromnost, po mišljenju mnogih, glavni razlog za veliko poštovanje koje je patrijarh Pavle uživao u narodu.

Bez komentarisanja pojedinačnih slučajeva, kojih ima znatno više od dva navedena, pravnik Željko Kotoranin, poznavalac crkvenog prava podseća da su vladike pre svega monasi.

– Zbog toga ne bi trebalo da žive u prevelikom komforu, jer njihov zavet siromaštva i dalje stoji, on nije ukinut time što je jeromonah postao vladika. Toliko ugađanje telu kroz komfor i raskoš nije, svakako, dobro ni sa duhovne strane – kaže Kotoranin.

On navodi da je Deveti pomesni sabor doneo izričitu zabranu episkopima da grade episkopske dvorove nauštrb ekonomije eparhije, a ta odluka je usvojena u vreme kada su vladike pri manastirima dizali rezidencije ne radi podvižništva, nego zarad sopstvenog udobnog življenja.

– I vladike i sveštenici koji tako postupaju troše novac koji su sveti oci nazivali sirotinjski novac, odnosno materijalna sredstva namenjena siromašnima. Velika je nepravda kada se taj novac koristi za ugađanje komforu vladika ili sveštenstva – kaže Kotoranin.

On ističe, da vladičanski dvor treba da bude građen u skladu s vremenom, kao i da određena reprezentativnost mora da postoji. U sedištu eparhije arhijerej dočekuje zvanične delegacije, državne, republičke, opštinske, pa i strane zvaničnike, predstavnike drugih pomesnih crkava.

– Rezidencija ne treba da bude takva da je se vladika postidi, ali dovoljno da se za protokolarne posete uredi i jedna soba, da bude lepa i udobna. U svakom slučaju, primerena za takve posete – navodi Kotoranin.

Reč vlasništvo retko se ili gotovo nikako ne pominje u crkvenim kanonima: kad je reč o crkvenim nepokretnostima ili dobrima, na primer, zamenjuje je reč upravljanje, objašnjava naš sagovornik. Kanon osuđuje kada vladika daje nešto što pripada Crkvi ili to testamentom ostavlja porodici ili ma kom drugom.

– Trebalo bi znati kako da se odvoje crkvene i lične stvari, a vladika bi morao načiniti testament kojim će svoje lične stvari rasporediti naslednicima. Oko toga ko je vlasnik imovine koja se vodi kao crkvena, kao vladičanski dvor, na primer, postoje određene polemike – da li je to određena eparhija ili Srpska pravoslavna crkva. Smatram da bi bilo pravilno da ako nadležni arhijerej upravlja dobrima svoje eparhija, ona njoj i pripadaju – navodi Kotoranin.

On, međutim, ističe da je svaki arhijerej dužan da izdvaja određena sredstva za potrebe autokefalne crkve, u ovom slučaju srpske Patrijaršije, kao i da daje novac Eparhijskom upravnom odboru, Sinodu… Taj deo koji se izdvaja za zajedničke potrebe, pod upravom je Patrijaršije, dok je sve ostalo pod upravom mesnog arhijereja, objašnjava naš sagovornik.

– Episkop ne može biti bogatiji na kraju episkopovanja, nego što je bio na početku, jer bi to značilo da je uzeo nešto što je crkveno. Ukoliko bi, međutim, on lično dobio nešto na poklon ili nasledio nekoga, oca recimo, samo bi za tu svotu trebalo da bude bogatiji nego što je bio na početku upravljanja eparhijom – navodi Kotoranin.

Jelena Beoković
[objavljeno: 16/01/2010]

izvor: Politika