Вести

Saopštenje Br.1. Srpskoj političkoj emigraciji, sveštenicima i vernicima Novogračaničke mitropolije. Do sada se smatralo da je tzv. “Novi Ustav“ Srpske Pravoslavne Crkve u Severnoj i Južnoj Americi,

+++

bio prihvaćen samo od dela Crkve koji je, u doba podele, priznavao hijerarhiju u Beogradu. Taj Ustav, koji je i nama nametan, bio je odbačen na Saboru Novogračaničke Mitropolije, održanom 23-24 aprila 1998 godine, u manastiru Nova Gračanica. Delegati Sabora, nisu se, u prisustvu Njegove Svetosti Patrijarha Pavla, složili sa davanjem velikih prava vladikama i sveštenicima, prisvajanjem crkvene imovine i ograničavanjem uloge crkvenih Sabora, crkvenih opština i naroda u verskim poslovima, što su bile osnove ovog dokumenta. Odluka odbacivanja “Novog Ustava“ nije nikada promenjena na našim kasnijim Saborima.

Vladika Longin, koji je došao na čelo Mitropolije, posle mitroploita Irineja, svečano je izjavljivao na javnim nastupima, da će poštovati volju naroda i ostati sa vernicima koji čuvaju svoju Slobodnu Mitropoliju. Normalno je bilo da na čelu Mitropolije bude mitropolit, ali Crkva nije htela da ga unapredi, jer bi time priznala legitimitet Mitropolije.

Sve je to nekako išlo poslednjih deset godina, a mi smo bili zavarani da Mitropolija još postoji i da je SPC digla ruke od nametanja “’Novog Ustava“, iako su, iza naših leđa, neodgovorno trošeni njeni fondovi, crkvene opštine svođene na parohije sa velikim materijalnim obavezama i u život su uvođene mnoge odluke “Novog Ustav“, koje su je iznutra razarale. Sveštenici koje su nam dovodili sa strane, ne konsultujući crkvene opštine, su se ponašali krajnje osiono, kao da su crkve u kojima služe njihova svojina. Retko kod koga su se videle čednost i skromnost, osobine koje su nekada krsile srpske sveštenike, li su zato bili bezobrazluk, pohlepa i nepoštovanje načina rada i običaja, koji su u toj sredini postojali. I, kao po pravilu, najviše su nasrtali, vređali i izbacivali iz članstva opštine, nepokorne starije vernike, koji su za svoju crkvu godinama predano radili i za svoj narod se nesebično žrtvovali.

Tek pojavom luksuznog izdanja novog Ustava srpske Pravoslavne Crkve za Severnu i Južnu Ameriku, sa “Sprovedbenim uredbama“, 2008 godine, postalo je jasno da smo izigrani, da su se stvari iz osnova promenile i da Novogračanička Mitropolija faktički više ne postoji. To je podvučeno u Čl.8, Ustrojstvo, gde se kao eparhije SPC u Americi i Kanadi navode:

• a) Srednje-zapadnoamerička-Gračanička mitropolija sa sedištem u manastiru Sveti Sava, Ilinois;
• b) Istočno američka eparhija sa sedištem u Marsu, Pensilvanija;
• v) Zapadnoamerička eparhija sa sedištem u Los Anđelosu, Kalifornija i
• g) Eparhija Kanadska sa sedištem u manastiru Svetog Preobraženja, u Miltonu, Kanada“.

Tako je Novogračanička Mitropolija, koja je imala svoje eparhije u Evropi i Australiji, svedena na polovinu jedne od četiri epoarhije, u Americi, a njeno sedište premešteno, iz Nove Gračanice u Manastir Svetog Save, u Libertevilu. Da velika Mitropolija uđe u sastav manje eparhije, bilo bi isto kao kada bi, u vojsci,. Novogračanička Mitropolija: Eparhije za SAD i Kanadu, Evropu i Australiju, divizija ušla u sastav čete. Slični ustavi SPC za Evropu i Australiju, prisvajaju delove naših eparhija na tim kontinentima.

“Novi Ustav“ onda ide dalje, pa, u članu 2 , Sprovedbenih uredaba, doslovno kaže:Stupanjem na snagu Ustava srpske Pravoslavne Crkve u Severnoj i Južnoj Americi prestaju važiti propisi sledećih dokumenata:

1. 1.Ustav Srpske Pravoslavne Crkve u SAD i Kanadi;
2. 2. Ustav Srpske pravoslavne Mitropolije Novogračaničke-eparhije za Sjedinjene države i Kanadu- Slobodne srpske pravoslane crkve;
3. 3.Ustav Srpske pravoslavne Mitropolije Novogračaničke – Slobodne srpske pravoslavne crkve;
4. 4. Prelazne uredbe za upravljanje između Srpske pravoslavne crkve u SAD i Kanadi i Novogračaničke Mitropolije“. Da bi se o svemu ovome dala izvesna pravna podloga, “ Novi Ustav“, u Članu 34, Primena, strana93, bezobzirno laže, da je to bilo odobreno na Saboru Novogračaničke Mitropolije, 24 aprila 1998 godine, kada je predlog ovog Ustava bio odbijen. Po starom, za nas tada važećem Ustavu, nikakve odluke o promeni ustrojstva Mitropolije ili Eparhije, nisu mogle da budu donete, dok ih ne odobre dve trećine delegata na Saboru.

Zbog ograničenog prostora, ne možemo da se bavimo celim Ustavom, od 95 strana, ali želimo da skrenemo pažnju slobodnim Srbima na još jednu njegovu važnu pukotinu, koja duboko zadire u naš zagranični život. Materijalni momenat, koji je SPC nasledila od komunista je, u potpunosti, potisnuo njihovu duhovnu i očinsku brigu, što vidimo iz Člana7, Uređenje:

“Sve što se odnosi na upravu pokretnim i nepokretnom imovinom, verskim korporacijama, netečevinskim korporacijama podređenim korporacijama, ma koje vrste, zadužbinama, fondovima, i drugim telima predviđenim ovim Ustavom, pod nadzorom je eparhijskog Arhijereja, sveštenstva i svetovnih lica odgovarajućih crkveno- administrativnih (samoupravnih) tela Srpske Pravoslavne Crkve u Severnoj i Južnoj Americi.“

Da bi imovina bila u njihovim rukama , nezaštićena kroz korporacije, oni, u članu 6, sprovedbenih uredaba, naglašavaju:

 “Sva dokumenta o upravljanju crkvenim telima, uključujući crkvene povelje ( čartere), uvernja o inkorporisanju, tapije i pravila, moraju biti usaglašeni sa Ustavom i Jednoobraznim uredbama Srpske Pravoslavne Crkve u Severnoj i Južnoj Americi“.Drugin rečima, to će biti izigrano i onda, u pogodnom trenutku, proglašeno za nevažeće. Skoro da nema jedne crkvene opštine, koja je, u ovom međuvremenu, birala i održavala zakonski predviđene, odbore staratelja.

Znamo da SPC ima dosta svojih problema, ali ne vidimo da je se i sa jednim od njih, odlučno uhvatila u koštac. Ovde u izbegliuštvu, gde problem uopšte nije postojao, Crkva ga je, nametanjem “Novog Ustava“, sasvim neporebno, stvorila. Zato je, samo tri meseca posle Sabora, 1998 godine, bio stvoren Odbor za očuvanje Novogračaničke Mitropolije, na slavi Crkve Sveti Ilija, u Vest Lorenu, Kanada. Njegov zadatak je bio da brine o očuvanju Mitropolije, onakve kakvu smo nasledili od blaženopočivšeg Mitropolita Irineja, sve do dana kada se političke prilike u zemlji poprave i Crkva u Otadžbini počne da živi u normalnim uslovima.

Ljudi su se zabrinuto pitali šta crkvi treba ovaj pljačkaški Ustav, u ovim nesređenim ( i nesrećnim) prilikama, kada su nam Ustavi, iz 1927 i 1039 godine, po kojima je decenijama SPC radila, sasvim dobro služili. Svi ti Ustavi, davali su našem svetu u inostanstvu punu crkvenu autonomiju i predviđali crkvene Sabore kao vrhovno administrativno telo, a arhijereje i eparhijske savete kao izvršne organe, sa tačno određenim pravima i dužnostima.

Da je ovaj Ustav slabo primljen od sveštenika i vernika, na obe strane u bivšem crkvenom sporu, govore stalna negodovanja po crkvrnim opštinama, otkazivanje poslušnosti vladikama i parnice koje nezadovoljnici pokreću pred građanskim sudovima zemalja u kojima žive. U znak protesta, dosta sveštenika su napustili SPC i otišli pod jurisdikciju grčkih, ruskih i drugih pravoslavnih crkava, gde ih niko neće maltretirati. Istoivremeno,služe u svojim starim crkvama, koje su, kao korporacije, zaštićene od hijerarhiskih moćnika SPC.U nekoliko crkava u Engleskoj, oko Derbija, koje su prepune svake nedelje, služi naš sveštenik otac Radiša Ninković, koji ne haje što ga tamošnja eparhija SPC ne priznaje.

Znamo šta se dešavalo u crkvenim opštinama Vindzor, Sudburi, Hamilton i Nijagara, u Kanadi, Cirihu i Minhenu u Evropi, (vladiki je zabranjen ulaz u crkvu), i u Južnom Brizbanu i Kanberi, u Australiji koje su se sasvim odvojile i ne priznaju vlast nadležnog episkopa Irineja. Sveštenici Novogračaničke Mitropolije uputili su protest Svetom Arhijerejskom Saboru u Beogradu, zbog ukidanja Mitropolije, nesigurnosti položaja i mogućeg otpuštanja sveštenstva koje i njoj služi (govori se o tome da je Mitropolit Hristifor već tražio da se vladika Longin iseli iz Nove Gračanice). U nekim srpskim kolonijama u Americi, vernici kupuju zemlju i objekte, i organizuju klubove, za narodnu upotrebu, a ne žele nikakvu vezu sa crkvom, iako bi ih to oslobađalo plaćanja državnih poreza.

Gospoda arhijereji, koji na ovom Ustavu insistiraju, su se grdno preračunali. Poltička emigracija nije izumrla, kao što su očekivali. Isto kao što nas, u drugom smislu, ignorišu oni koji su sada na vlasti u Beogradu, presvučeni komunisti i njihova deca, tako nas ignoriše, nipodoštava i ikorišćava naša rođena Crkva, iz koje komunistički saradnici još nisu uklonjeni. To puni njene baterije i emigracija jača. Očigledno, i jedni i drugi ne shvataju da iza nas stoji bogato političko, versko i kulturno nasleđe, sa kojim niko neće moći da se igra.. Godine teškog rada i borbe protiv komunizma su nas silno očeličile. Tačno je, da je starih političkih emigranata sve manje, ali su na mesto onih koji su se upokojili, došla njihova deca, koja, i kada ne govore srpski jezik, srpskim duhom dišu i svoju veru vole, na isti način kao i njihovi rodotelji. Za mnoge og njih će se tek čuti. Crkva će jednoga dana zažaliti što ih je, administrativnim glupostima ovog nakaznog Ustava, sopstevenom krivicom, udaljila od sebe.

Kao odgovorna nacionalna ustanova, SPC bi morala da oslušne raspoloženje svojih vernika i ovaj Ustav da ukine, pre no što izazove još veću štetu.

Naš Odbor, koji u poslednje vreme nije bio mnogo aktivan, snosi deo krivice za ono što nas je sada snašlo. Verovali smo u dobre namere crkvenih vlasti, koje su nas, još jednom, prevarile. Zato moramo opet da pokažemo, da li smo ostali verni i čvrsti Svetosavski sledbenici ili smo i mi utonuli u paklenu mondijalističku kaljugu, kojoj sve srpsko i nacionalno smeta, a sa neprijateljima sarađuje.

Odbor namerava da, u septembru mesecu, sazove jedan širi sastanak, na kome bi trezveno porazgovarali o nastavku njegovog rada. Najverovatnije je da će sastanak biti održan u Klivlandu, kao sredokraći, u koju mogu lako da dođu pretstavnici crkava iz Amerike i Kanade. Dnevni red, sa vremenom, tačnim datumom i mestom održavanja sastanka, biće vam naknadno poslat. Molimo vas, da na sastanak dođete u što većem broju i dobro pripremljeni da u njihovom radu učestvujete.

U očekivanju da što pre dobijemo vaše odgovore, sa mišljenjima i predlozima u pogledu nastavka rada Odbora, bratski vas pozdravlja, vaš

Miša Beljaković, sekretar sa SAD 30.07.2008

Podebljanja, format teksta i ilustracija -novinar.de