Вести

Delegacija Srpske crkve, koju su sačinjavali Preosvećeni Episkop jegarski G. Porfirije i protođakon Radomir Rakić, kao i protođakon pri crkvi u Minhenu Zoran Andrić, učestvovala je u radu 10. kongresa Renovabisa, akcije solidarnosti katoličkih hrišćana Nemačke sa ljudima u Istočnoj Evropi.

Septembar 2006

+++

Kongres je održan u Frajzingu, sedištu minhensko-frajzinškog nadbiskupa (svojevremeno je ovde stolovao današnji papa Racinger) od 31. avgusta do 2. septembra 2006. godine. Prvoga radnog dana kongresu je prisustvovao i Episkop srednjoevropski G. Konstantin sa đakonom Radomirom Kolundžićem.

Porodica

Porodica, koja po hrišćanskom učenju počiva na braku muškarca i žene, predstavlja osnovno pitanje opstanka društva i države. Međutim, poslednjih decenija opažaju se takva događanja koja ukazuju na sve jače rasturanje porodičnih struktura. Primećuje se, isto tako, da i radikalni zaokret na tržištu rada duboko zadire u porodični način života. Tu su u pitanju i demografska kretanja, da se može govoriti o staroj i novoj Evropi, a da se pri tome nije zauzimao stav, niti su izvlačene lekcije.

Kongres u Frajzingu je pokušao da zauzme stav prema sadašnjem stanju u porodici, uzevši u obzir faktičko stanje u zemljama Srednje i Istočne Evrope, s posebnim naglaskom na Nemačkoj, a s druge strane, ukazao je na perspektive nove procene porodičnih vrednosti i porodičnog života, pri čemu je naglasak stavljan na tradicionalnu porodicu. Ukazano je na veliku ulogu politike i Crkve u društvu, gde dete mora imati svoje naglašeno mesto, ulogu žene u društvu i kao majke u porodici.

Učesnike skupa je pozdravio generalni sekretar Renovabisa pater Ditger Demut, kao i gradonačelnik Frajzinga Diter Talhamer, a kongres otvorio berlinski kardinal Georg Stercinski. Predavanja su održali i ministri u vladi Nemačke i drugih zemalja, stručnjaci, sociolozi, teolozi…

Među učesnicima iz Istočne Evrope govorila je i gđa Marija Kožul iz Novoga Sada, koja je iznela uglavnom podatke o demografskom stanju u našoj zemlji, o poražavajućoj stopi nataliteta.

Na temu Misli o porodici sa hrišćanskog gledišta izlagali su prof. Vladimir Fedorov sa Petrogradskog instituta za misiologiju iznevši neke aspekte učenja o porodici navedene u okružnici Moskovske patrijaršije iz 2000. godine o socijalnoj službi Crkve, i Episkop jegarski Porfirije, poznat već po svojim ranijim predavanjima na pravoslavnim i opštehrišćanskim skupovima. Naročito su zapažena njegova učešća u diskusijama.

Navešćemo nekoliko podataka o demografskoj slici u Srbiji:

Godišnje se u Srbiji obavi 200.000 abortusa, nasuprot samo 90.000 novorođenih. Uz to, uopšte nije poznat broj obavljenih abortusa po privatnim ordinacijama, odakle nemamo podatke. Međutim, statistički podaci o zvanično prijavljenim abortusima su takođe poražavajući. Naime, čak 1.459 žena sa jednim detetom u najboljem reproduktivnom periodu (od 25. do 29. godine) prekine trudnoću u toku jedne godine. Uz to i majke dvoje dece, starosti od 35 do 39 godina, ne odlučuju se za treće dete, tako da je prošle godine u ovoj kategoriji bilo čak 3.076 abortusa.

Godišnje 2001. i 2002. broj rođenja u centralnoj Srbiji i Vojvodini, u odnosu na 1998, 1999. i 2000, bio je za nekoliko hiljada veći nego ranije, ali u te dve godine posle sukoba sa NATO-m suočavali smo se sa tzv. posleratnim odloženim rađanjem. Već u 2004. statistika ponovo beleži pad novorođenja u odnosu na 2003. godinu, a sličan trend je zabeležen i 2005. Sve zajedno, u Srbiji (bez Kosova i Metohije) od 2000. do 2005. bilo je 127.000 manje rođenih nego umrlih, ili u proseku – 25.000 godišnje.

Kad bi demografski minus bio nepromenjen, za pola veka iznosio bi 1,25 miliona. To jest, spali bismo na 6,25 miliona. Međutim, demografi kažu da je ova procena nerealna. Realnija je ona od 5,3 ili 2,2 miliona manje, jer ima u vidu to da će za 25 godina biti za četvrtinu manje žena u tzv. fertilnom periodu nego danas. Prema popisu iz 1971, žena u životnom dobu od 15 do 49 godina bilo je u ukupnom stanovništvu 28 odsto, a 2002. – 24 odsto. Ako se ista kretanja nastave i u sledeće tri decenije, to znači da će ih biti oko 20 odsto. Toliko manje budućih žena rađaće i manje – buduće dece.

Iako je stopa nataliteta trenutno nešto iznad evropskog proseka ( kod nas 1,6, u Evropi 1,4 deteta po ženi), Srbija zato ima više starijih. Kod nas je svaki šesti, a u Evropi svaki sedmi stanovnik u životnom dobu iznad šezdeset pete. Srbija je zato, s druge strane, jedna od deset država s prosečno najstarijim življem na svetu.

Kosovo i Metohija bi u istom periodu mogao da ima od 800.000 do 1,4 miliona stanovnika više, to jest od tri do 3,6 miliona ukupno, u odnosu na sada procenjena 2,2 miliona. Tako bi na veoma malom prostoru gustina stanovništva bila nekoliko puta veća nego nešto severnije, u centralnoj Srbiji i Vojvodini.

Ako se nastavi sa dosadašnjom stopom rađanja i sa uobičajenim odlascima mladih iz zemlje, kroz pet decenija imaćemo sva miliona manje stanovnika nego danas.

Neki demografski podaci o stanju u Evropskoj uniji:

U 25 zemalja članica EU, u dve trećine domaćinstava nema dece. U Slovačkoj je više od polovine domaćinstava bez dece, što je najmanji broj u EU, ukoliko se izuzmu Poljska, Kipar. Litvanija i Malta. U nemačkoj, u tri trećine domaćinstava ima dece, čime je ova zemlja sa Finskom, Austrijom i Danskom dosegla maksimum EU. Slikovito: u jednoj ulici na obe strane živi 50 porodičnih domaćinstava od kojih samo 25 sa decom. Sve veći broj domaćinstava bez dece postaje evropski trend. Alarmiraju prognoze o starenju i izumiranju Evrope. Od potencijalnih majki, njih 100 rode 120 dece. Jedan naraštaj kasnije imaće samo 60 žena kao potencijalnih majki. Ukoliko se sadašnji trend produži, u Evropi će 2050. godine broj od 725 miliona stanovnika pasti na 600 miliona, uzevši u obzir i priliv imigranata.

Autor: protođakon Radomir Rakić, Broj 950, Rubrika Crkva i društvo

PRAVOSLAVLJE

+++