Вести

Prema važećem Zakonu, nijedna verska zajednica ne može biti registrovana ako u svom kultu i ritualu sadrži postupke opasne za društvo, ljudsku ličnost, prava i slobode drugih.

Zakon o crkvama i verskim zajednicama, koji je usvojen prošle godine, ne priznaje netradicionalne verske zajednice i crkve, ali sociolog religije Mirko Đorđević tvrdi da su one registrovane kod organa javne uprave. Tipičan primer su Jehovini svedoci, koji su registrovani kod organa javne uprave kao verska organizacija.

Prema tom zakonu, postoji sedam tradicionalnih crkvi i verskih zajednica – one koje u Srbiji imaju viševekovni istorijski kontinuitet i čiji je pravni subjektivitet stečen na osnovu posebnih zakona. To su Srpska pravoslavna crkva, Rimokatolička crkva, Slovačka evangelistička crkva, Reformatorska hrišćanska crkva, Evangelistička hrišćanska crkva te Islamska i Jevrejska verska zajednica. Netradicionalne verske zajednice razvrstavaju se na denominacije i male verske zajednice i izbegava se da se one nazovu sektama, jer ova reč ima pejorativan karakter, tvrdi Mirko Đorđević.

Prema važećem Zakonu o crkvama i verskim zajednicama Srbije, nijedna verska zajednica ne može biti registrovana ako u svom kultu i ritualu sadrži postupke opasne za društvo, ljudsku ličnost, prava i slobode drugih. Takođe su zabranjene one verske zajednice koje se pozivaju na versku netrpeljivost ili prihvataju načela koja su pretnja drugačijem.

U Srbiji postoje 64 sekte, koje imaju između 80.000 i 120.000 pristalica, tvrdi Zoran Luković, inspektor MUP-a, član Evropske federacije za borbu protiv sektnog delovanja. I dok zvanična statistika MUP-a kaže da sekte na našem podneblju postoje od 1945. godine, pretpostavke govore da u celoj Srbiji deluje više od 150.000 članova sekti i kultova.

Luković u knjizi „Verske sekte” kaže da su francuski pravnici 1995. godine, nakon desetogodišnjeg većanja, priznali da ne mogu da daju definiciju savremene sekte. Umesto toga, oni su odredili kriterijume na osnovu kojih neku grupu možemo nazvati sektom. A ti kriterijumi su: mentalna destabilizacija, prekomerni finansijski zahtevi, izolovanje članstva od društva, ugrožavanje fizičkog i psihičkog zdravlja, uvlačenje dece u svoje redove, izražavanje manje ili više antisocijalnog stava, sukobljavanje sa redom i zakonom, značajniji pravni sporovi, izbegavanje zakonskih obaveza, pokušaji infiltriranja u državne organe.

Sama reč „sekta” potiče od latinske reči sequi, što znači slediti, a u enciklopedijskim definicijama sekte se definišu kao male grupe istomišljenika koje su se odvojile od matice religije u neku drugu samostalnu religijsku grupu. U odnosu na zvaničnu religiju, od koje su se odvojile, one se mogu grupisati u pseudohrišćanske, pseudohinduističke i dalekoistočne sekte, sinkretističke sekte (mešavina više religija i kombinacija sa okultizmom i magijom) i satanističke sekte, kao i komercijalne kultove.

U pseudohrišćanske sekte ubrajaju se: evioniti, gnostici, montanisti, apokrifi, arijci, nestorijanci, monofiziti, ikonoborci, bogumili, katari, staroverci, baptisti, nazareni, adventisti, Jehovini svedoci, mormoni, pentakostalci, kreacionisti i božja deca. U pseudohinduističke i dalekoistočne sekte spadaju: transcendentalna meditacija, karma centar, Sai baba, Čandrasvami, Meher baba, Hare Krišna, Falun Gong. U sinkretističke sekte svrstavaju se: rozenkrojceri, zlatna zora, masoni, svedenborgijanci, iluminati, teozofska društva, novo doba, red istočnog hrama, sajentologija, šinrikjo, dok se pod satanističkim sektama smatraju: Satanina crkva, slobodni spiritisti, Satanina crkva Engleske, međunarodno udruženje veštica, hram naroda, belo bratstvo, loza Davidova, vrata raja i red solarnog hrama.

Osnovni kriterijum za ispunjenje njihovih ciljeva su mentalna destabilizacija a zatim versko preobraćenje svojih članova, prekomerni finansijski zahtevi i, na kraju, ulazak u politički vrh. Ovako pažljivo razrađeni kriterijumi delovanja sekti postali su ključ njihovog brzog širenja i velikog uspeha u sticanju moći i ogromnih bogatstava. Sekte su usavršile i različite tehnike pomoću kojih pridobijaju svoje buduće verne članove, a to su: sugestija, hipnoza, edukacija, meditacija, joga, odvraćanje od medicinske pomoći i primena tzv. četiri K tehnike, koja podrazumeva kredibilitet (poverenje), koherentnost (duhovna povezanost), konzistentnost (postojanost) i kongruentnost (saglasnost).

Iako su sekte smatrane za verske zajednice koje zloupotrebljavaju zvaničnu religiju, one su se, u skladu sa zahtevima novog vremena, komercijalizovale i postale veoma profitabilne organizacije. Oni koji tvrde da su sekte postale nevladine organizacije koje pod plaštom verskog učenja zgrću veliki novac citiraju Lafajeta Ronalda Habarda, osnivača sajentološke crkve, koji je široj javnosti najpoznatiji po svojoj izjavi: „ Ako čovek zaista želi da zaradi milion dolara, najbolji način za to je da osnuje svoju religiju”. Sajentološka crkva, osnovana 1950. godine, za svega pedesetak godina postojanja uspela je da stekne deset miliona vernika u oko 120 država sveta. Sajentolozi u svetu imaju oko 3.200 svojih objekata, cena osnovnog početnog kursa kod njih je 2.000 dolara, a kompletnog kursa 350.000 dolara.

Analizirajući hijerarhiju socijalnih odnosa koji postoje unutar sekte, sociolozi religije tvrde da većina članova sekti radi veoma teške poslove, a pri tom živi strogo asketskim životom, dok sav sjaj i bogatstvo pripada vođi. Vođe nekih verskih sekti imaju kriminalna dosijea, a nemali broj njih umešan je u teška kriminalna dela ili u masovna ubistva. Veliki broj sekti danas izdvaja ogroman novac za medicinska istraživanja na ljudskom mozgu, koji im se višestruko vraća jer medicinska saznanja koriste za masovne manipulacije ljudima.

K. Đ.
[objavljeno: 09.09.2007.] POLITIKA
___________________________________________________

Verske grupe registrovane u Srbiji

1. Crkva Isusa Hrista Svetaca poslednjih dana (Mormonska crkva)

2. Prahrišćanska zajednica Univerzalni život

3. Zapadnopravoslavna crkva (ranije Starokatolička crkva)

4. Ošo Radžniš

5. Red mistične ruže – Ordo rosae misticae

6. Sathdža Sai Baba

7. Satanisti

8. Univerzitetski krstaški rat za Hrista

9. Ordo Templi Orientis – Red orijentalnih templara Gnostička katolička crkva – Sveti gral

10. Internacionalna škola zlatnog ružinog krsta (rozenkrojceri)

11. Unifikaciona crkva

12. Bela gnostička crkva – Ega

13. Hristova duhovna crkva – Pentekosti

14. Savez baptističkih crkava u Srbiji i SRJ

15. Hristova crkva Malo krštenje

16. Zajednica sedmog dana adventista Reformni pokret

17. Savez za transcendentalnu meditaciju Srbije – TM

18. Reformski pokret adventista Sedmi dan

19. Slovačka evangelistička crkva

20. Hristova crkva jevanđeoske braće

21. Jehovini svedoci

22. Vaišnavska verska zajednica Veda (Hare Krišna)

23. Hristova crkva

24. Novoapostolska crkva

25. Sai centar za univerzalni duhovni centar i obrazovanje

26. Društvo za očuvanje drevne kulture i tradicije Tibet – Džokčen

27. Protestantska verska zajednica

28. Nazareni

29. Slobodna crkva

30. Udruženje za izučavanje i primenu puta potpune duhovne samorealizacije sistemom Praksa istrajne molitve

31. Crkva božija

32. Hrišćanska adventistička crkva

33. Božija deca

34. Reč života

35. Međunarodna Hristova crkva

36. Sukio Mahikari

37. Crkva skupštine božije

38. Šri Činmoj

39. Anglikanska crkva Svete Meri

___________________________________________________

Verske zajednice u Srbiji

1. Srpska pravoslavna crkva

2. Vikarijat Rumunske pravoslavne crkve

3. Podvorje Moskovskog patrijarhata u Beogradu

4. Jevrejska zajednica

5. Islamska zajednica

6. Beogradska nadbiskupija – mitropolija

7. Subotička biskupija

8. Zrenjaninska biskupija

9. Đakovačko-sremska biskupija

10. Skopsko-prizrenska biskupija

11. Križevačka biskupija grkokatoličke crkve (unijati)
12. Slovačka evangelička crkva (augzburške veroispovesti)

13. Hrišćanska reformatska crkva (kalvini)

14. Hrišćanska adventistička crkva

15. Hrišćanska baptistička crkva

16. Hristova pentekostna crkva

17. Jehovini svedoci – hrišćanska verska zajednica

18. Evangeličko-metodistička crkva

19. Hrišćanska nazarenska zajednica

20. Hristova crkva braće

(Iz dokumenta Ministarstva vera Republike Srbije iz 1997)

[objavljeno: 09.09.2007.]