Вести

Građani koji su pokušali da u Patrijaršiji predaju peticiju za preispitivanje odluke o suspenziji Artemija zaustavili pripadnici MUP. Zar je dotle došlo, pitaju pojedini članovi Sabora

Frankfurtske VESTI, 28.04.2010

+++

Neka vam reči budu blage, a dokazi jaki – ovim rečima je patrijarh Irinej Gavrilović, sa trona predsedavajućeg, prekjuče popodne otvorio prvu plenarnu sednicu Svetog arhijerejskog sabora Srpske pravoslavne crkve, pred kojim je jedna od glavnih tema rasvetljavanje „slučaja“ vladike raško-prizrenskog Artemija, koji od vladikine suspenzije i uvođenja privremenog administratora Atanasija Jevtića polovinom februara potresa ne samo crkvenu, nego i širu srpsku javnost.

Rasprava je zatvorena za javnost, vladikama je zabranjena komunikacija sa novinarima, a iz saborskih izvora u zavisnosti od stavova i interesa neimenovanih sagovornika, u medije dopiru različite informacije. S jedne strane, kako se može čuti u crkvenim krugovima, tvrdi se da većina arhijereja podržava sve sinodske poteze i odluke, a s druge da je među vladikama „podela duboka“, ishod neizvestan, te da je slučaj Artemije samo okidač da se najzad rasprave prekoračenja ovlašćenja, kršenje kanona i crkvenog zakonodavstva, bilo od crkvenih tela ili pojedinaca u vrhu SPC. Cilj je, kako se može čuti, da se posle više godina ponovo zavede red i viševekovni crkveni poredak u duhu izvornih kanona, a ne da se crkveni život oblikuje pod bilo čijim pritiskom iznutra ili spolja, ali „ni po pravilima bilo kakvih interesnih grupa“.

– Crkveni poziv državnim organima da se i oni upliću u unutrašnja crkvena zbivanja, kao što je pozivanje policije da jerarhiju štiti od sopstvenog naroda, ili kao što je podnošenje krivične prijave u slučaju Eparhije raško-prizrenske pre nego što je izveštaj sinodske komisije o materijalnom poslovanju eparhije razmotren na Saboru, to je grandiozan poklon državi. Iako ga nije tražila, ona ga je na tacni dobila i teško da će se toga ubuduće odreći, pošto je već pala barijera da se država ne meša u unutrašnje stvari Crkve – smatra jedan od visokodostojnika SPC.

Radni deo višednevnog zasedanja Sabora odvija se iza zatvorenih vrata u, kako je “ Vestima“ opisao jedan od učesnika, „nategnutoj i mučnoj atmosferi“ kojoj doprinosi i kordon policije pozvan iz vrha SPC da onemogući prilaz grupi od nekoliko desetina vernika koji su doneli apel za očuvanje izvornog pravoslavlja i preispitivanje kanonske ispravnosti sinodske odluke o suspenziji vladike Artemija. U pitanju je peticija sa 14.643 potpisa vernika iz više gradova Srbije, ali i monaha iz Eparhije raško-prizrenske.

– Zar pozivanje policije da sveštenstvo i vladike štiti i razdvaja od mirnog okupljanja naroda, koji molitveno i pobožno peva crkvene pesme, nije samo po sebi svojevrsni dokaz za najširu javnost ko je uzročnik poremećaja, nereda i skandala u Crkvi? A to svakako nisu vernici. Svedoci smo, ali i saučesnici, u svim zbivanjima koja se naročito u poslednje vreme nekanonski i neustavno množe u Srpskoj pravoslavnoj crkvi. Saučesnici smo zato što smo u slučajevima kršenja crkvenog poretka u više navrata ćutali da se ne bi otkrivale manjkavosti u jednomišlju i hrišćanskoj ljubavi među nama. Ali, pokazalo se da prećutkivanjem saučestvujemo u širenju besporetka – predočeno je od pojedinih episkopa „braći po Hristu“ još pre otvaranja saborskog zasedanja.

Veći broj vladika SPC, kako je procurelo u javnost, smatra da su odluke crkvene vlade (Sinoda) o uvođenju privremene uprave u Artemijevu eparhiju, kanonski sporne. Pojedine vladike, kako nezvanično tvrde crkveni izvori, zagovaraju utvrđivanje odgovornosti crkvene vlade ili bar smenu članova Sinoda, svih izuzev predsedavajućeg patrijarha Irineja, iako „mandat“ na ovom Saboru ističe samo mitropolitu crnogorsko-primorskom Amfilohiju. U crkvenim krugovima tvrde da će ovaj Sabor biti ispit i za novoizabranog srpskog patrijarha po pitanju arhipastirskog autoriteta i sabornosti u Crkvi.

PodeljeniU pojedinim crkvenim krugovima kažu da je većinski stav vladika da se problemi rasprave u duhu sabornosti, a ne peticijama i uličnim protestima. Isti izvori tvrde da je „većina vladika svesna kanonske odgovornosti episkopa raško-prizrenskog Artemija“ i da on „nema podršku arhijerejskog Sabora“. U drugim, pak, episkopskim krugovima smatraju da Sabor prvenstveno treba da preispita „crkvenopravnu valjanost sinodske odluke“ o Artemijevoj suspenziji, ali kanoničnost i ustavnost postavljanja penzionisanog vladike Atanasija Jevtića za administratora eparhije od 13. februara.

Jevtić prekoračio ovlašćenja?

Pojedine vladike smatraju da je Jevtić prekoračio administratorska ovlašćenja, da je reč „o razgrađivanju crkvenoduhovnog života u Eparhiji raško-prizrenskoj, koje je s mukom Artemije stvarao 19 godina“.

– Odjednom se, sudeći prema mnogim svedočanstvima, nasilnički sve to ruši teatralnim uterivanjem straha, zabranama bogosluženja i pričesti u monaškim zajednicama, a s druge strane uvođenjem pričešća bez adekvatne pripreme postom i ispovešću. Takođe, ako se kao krivica bratu Artemiju stavlja na dušu nešto što je materijalne i finansijske prirode, a zasnovano je na glasinama i do sada nije dokazano, to ne može biti osnov za pokretanje kanonskog postupka protiv njega. Zato, sve do konačne saborske odluke ostaje nam, sabraćo arhijereji, da se svaki od nas pojedinačno zapita koji je taj među nama koji bi mogao da kaže da je bolji od brata Artemija i da se prvi kamenom baci na njega – poručilo je na Saboru više srpskih episkopa.

Pojedinci iznad Sabora

Neki srpski episkopi smatraju da se, kako kažu, „važna crkvena pitanja ne rešavaju saborno, saglasjem svih vladika, nego prejudiciranjem i predvođenjem od strane pojedinaca tako što ulogu Svetog arhijerejskog sabora podređuju ulozi Sinoda ili, što je još strašnije – sopstvenu volju katkad dižu iznad volje oba ta tela, sputavajući ih u kanonskom i ustavnom postupanju“.

– Reč je o pojedincima iz naših redova, koji samovoljno daju sebi ulogu da mimo postojećih saborskih odluka prekrajaju jednoobrazno služenje liturgije ili da bez ičijeg ovlašćenja potpisuju rešenja doneta na međupravoslavnim, međuhrišćanskim i međureligijskim skupovima, koja su štetna po SPC – predočili su Saboru pojedini episkopi.

28. 04. 2010. 00:00h | R. LONČAR; VESTI-ONLINE

+++

+++

+++

28. 04. 2010. 00:00h | R. L.
SA JUČERAŠNJE RASPRAVE
Artemije još nije stigao na red

Kako nezvanično saznajemo, u toku jučerašnjeg prepodnevnog zasedanja Sabor nije definitivno precizirao koja će tačka načelno usvojenog dnevnog reda da bude Artemije. Takođe, kako je procurelo iz Patrijaršije, od zakonodavnog odbora Svetog arhijerejskog sabora očekuje se da ovu temu detaljno analizira sa kanonskog i crkveno-pravnog stanovišta, te da argumentovanim nalazima izvesti učesnike crkvene skupštine – i to ne samo o eventualnim kanonskim prestupima vladike Artemija, već i o tome da li se i u kojoj meri crkvena vlada ogrešila o kanone i crkvene propise.

Večera u Belom dvoru

Prema ustaljenoj praksi, za sve učesnike Svetog arhijerejskog sabora za petak se planira svečana večera u Belom dvoru na beogradskom Dedinju. Domaćin je, po tradiciji, princ Aleksandar Drugi Karađorđević, ali, kako kažu upućeni u saborska dešavanja, još nema potvrde da li će se svi gosti pojaviti, s obzirom na predstojeći vikend, ali i imajući u vidu i saborsku atmosferu.

28. 04. 2010. 00:00h | R. L.

VESTI-ONLINE