Вести

Pavlovog naslednika možda treba tražiti među onima koji su za objedinjavanje istočne i zapadne hrišćanske crkve pod patronatom Svetog oca

+++

U iščekivanju izbora novog poglavara Srpske pravoslavne crkve episkop niški Irinej izjavio je da bi Crkva pozdravila dolazak pape u Srbiju na godišnjicu Milanskog edikta 2013. godine.

– To bi bila prilika ne samo za ekumenski susret nego i za dijalog. To bi možda bila i prilika da se postavi pitanje ponovnog ujedinjenja i počne razgovor o tome – rekao je vladika Irinej.

Činjenica da se srpski mediji već danima bave potencijalnim kandidatima za novog patrijarha i da različite struje unutar Crkve plasiraju suprostavljene informacije, nameće pitanje zašto se baš sada ponovo podgreva priča o mogućem dolasku pape? Da li to znači da budućeg srpskog patrijarha treba tražiti među onima koji su za ekumenizam i objedinjavanje istočne i zapadne hrišćanske crkve pod patronatom Svetog oca?

– Tačno je da ova izjava vladike niškog Irineja zvuči kao jedna vrsta poruke i ja bih je protumačio tako da ona znači da
će papa doći u Srbiju 2013, na godišnjicu Milanskog edikta. Ako se to zaista desi onda smo odgovorili i na pitanje kakav će biti budući patrijarh, odnosno da će on morati da pokrene više inicijativa u ekumenskom smeru i povuče značajne poteze koji bi SPC više otvorili prema inoslavnim, pre svega Rimokatoličkoj i Protestanskoj crkvi – kaže za „Vesti“ sociolog religije Mirko Đorđević.

Do konkretnog odgovora na pitanje koji bi vladika sa patrijaršijskog trona mogao agresivnije da krene u pravcu objedinjavanja hrišćanskih crkava ostaje da se sačeka još nekoliko dana kada se na Svetom arhijerejskom saboru SPC, 22. januara, bira naslednik patrijarha Pavla. Za njegova života na pitanje da li papa treba da poseti Srbiju, odgovor iz SPC uvek je glasio „još se nisu stekli uslovi“. Drugim rečima, kako objašnjava Đorđević, to je značilo da većina vladika nije bila raspoložena za dolazak Svetog oca. Da li se ta većina obrnula u pravcu „zelenog svetla“ za papin dolazak?

– Moj utisak je da je konzervativna struja u prednosti, bar sudeći prema izjavama i sinodskim stavovima, ali to ne znači da stvari ne mogu da dožive obrt – kaže Đorđević.

Jedan od najvećih zagovornika ekumenizma i pregovora sa Svetom stolicom jeste vladika bački Irinej koji važi i za jednog od najozbiljnijih kandidata za budućeg patrijarha. Bez obzira na svoju realnu moć, vladika bački nije omiljen među arhijerejima SPC i biće potrebno mnogo veštine da bi se za njega opredelile i one vladike koje ga ne vole ili ga se čak i plaše. Vladika bački bio je i glavni u delegaciji SPC na sastanku pravoslavno-katoličke komisije u Raveni 2007. kad su sve delegacije prisutnih pravoslavnih crkava, osim ruske, stavile potpis na dokument kojim su praktično priznale papi da je „prvi među jednakima“.

Još od rascepa 1054. godine na zapadnu i istočnu hrišćansku crkvu od svih dominantno pravoslavnih država papa jedino nije kročio na teritoriju Rusije i Srbije. Eventualni izbor srpskog patrijarha koji će brže-bolje ostvariti ovaj vekovni naum rimskom papi, najverovatnije će, s druge strane, zahladiti odnose sa Ruskom crkvom, najuticajnijom u pravoslavnom svetu. U kom pravcu će se kretati odnosi sa Vatikanom, odnosno Ruskom pravoslavnom crkvom pokazaće i čin ustoličenja novog patrijarha SPC, planiran za 24. januar u Sabornoj crkvi, odnosno da li će njemu prisustvovati i patrijarh moskovski i cele Rusije Kiril ili ne.

Vlasti u Beogradu su već u nekoliko navrata, a poslednji put to je učinio predsednik Srbije Boris Tadić, uputile poziv papi da poseti Srbiju. Poznato je, međutim, da papa ne dolazi u onu zemlju ukoliko ne usledi i poziv većinske crkve, u ovom slučaju SPC. On je do sada izostao, a među razlozima što Svetog oca ne zovu srpske vladike su i to što Vatikan do sada nijednom nije osudio genocid nad Srbima u ustaškim logorima Jasenovac i Jadovno, kao i to što je dozvolio da se kardinal Alojzie Stepinac, pod čijim su blagoslovom ustaše ubijale srpske civile, proglasi blaženim.

Jubilej kao povod

U Nišu, rodnom gradu rimskog cara Konstantina, 2013. godine SPC obeležiće 17 vekova od Milanskog edikta kojim je Konstantin uveo slobodu veroispovesti i zaustavio progon hrišćana u Rimskom carstvu. “ Vesti“ su prve pisale da su ekumenisti u SPC zajedno sa Svetom stolicom i srpskim vlastima planirale da se upravo povodom ovog jubileja organizuje istorijski dolazak pape u Srbiju.

20. 01. 2010. 00:00h | J. ARSENOVIĆ

izvor: VESTI