Вести

Pojedini episkopi su od 2001. godine više puta neuspešno pokušavali da izdejstvuju Pavlovo povlačenje s patrijaršijskog trona

+++

Patrijarh Pavle je poslednji put predsedavao Svetim arhijerejskim saborom u maju 2007. godine. Zbog posledica povrede kuka 8. decembra 2005. godine već se veoma otežano kretao, uz pomoć hodalice.

Jesenji sabor 2007. godine je odložen, a mitropolit Amfilohije, kao najstariji član Svetog sinoda, određen je da zamenjuje Njegovu svetost u „crkvenoj vladi”.

Do tada prigušeni glasovi iz redova arhijeraja SPC, koji su od 2001. godine u nekoliko navrata na saborima tražili patrijarhovo povlačenje sa svetosavskog trona, postali su sve glasniji. Poznavaoci crkvenih prilika kažu da je patrijarhu ostavka tražena i 1995. godine u vreme pregovora u Dejtonu.

Iako se pravoslavni patrijarsi biraju doživotno, pojedine vladike su, pozivajući se na istorijske presedane, smatrale da bi patrijarh Pavle trebalo da ode u penziju i da na njegovo mesto dođe neko od vladika koji bi uspešnije mogao da se nosi sa izazovima s kojima susretala Crkva u burnom postpetooktobarskom periodu.

Sabor u maju 2008. godine umalo nije „pukao” jer vladike nekoliko dana nisu mogle da se dogovore ko će u odsustvu patrijarha predsedavati crkvenom skupštinom. Nekoliko saborskih delegacija je tada posećivalo patrijarha u pokušaju da pronađu rešenje za blokadu Sabora. Tada je opet potezana mogućnost da se patrijarh povuče, ali sabor je, ipak, završen kompromisom.

Ali, kao grom iz vedra neba odjeknulo je saopštenje kojim je Sveti sinod potvrdio da je patrijarh Pavle 12. oktobra 2008. godine, ipak, odlučio da se povuče.

U kratkom saopštenju posle sednice „crkvene vlade” se kaže da je patrijarh „na osnovu člana 111. Ustava Srpske pravoslavne crkve podneo molbu kojom zbog zdravstvenih razloga i nemoći umoljava Sveti Arhijerejski Sabor da mu, na svome predstojećem jesenjem redovnom zasedanju, 11. novembra 2008. godine, odobri povlačenje iz aktivne službe. Sveti sinod je ovu molbu Njegove svetosti patrijarha Pavla dostavio Svetom Arhijerejskom Saboru u nadležnost.”

Iako se tada mislilo da je put za sazivanje izbornog sabora otvoren na crkvenoj skupštini je došlo do preokreta. Naime, o patrijarhovoj molbi da se povuče nije se ni glasalo jer je većina arhijereja bila protiv toga da se patrijarh Pavle penzioniše i umolila ga da ostane i dalje na svetosavskom tronu.

Ovakvoj odluci najviše se protivio episkop zahumsko-hercegovači Grigorije preko pisma upućenog arhijerejima Srpske crkve koje je dospelo u javnost. Episkop šabački Lavrentije je, pak, odbijanje Sabora da raspravlja o patrijarhovoj ostavci protumačio kao da to pitanje više ne može da se pokrene.

Ali, i na ovogodišnjem majskom Saboru pojedine vladike su uprkos odluci prethodnog Sabora ponovo pokušale da u dnevni red uvrste pitanje patrijarhovog povlačenja. Ali, kako se saznaje, s 20 glasova protiv i 15 za ovaj predlog nije prihvaćen.

Tim povodom saopštenjem se oglasio portparol Sabora episkop bački Irinej koji je poručio:

„Posle dužeg i svestranog razmatranja prilika u SPC izazvanih dugotrajnom bolešću patrijarha Pavla, kao i razmene mišljenja o načinu funkcionisanja vitalnih crkvenih ustanova, Sabor je odlučio da ostane pri svojoj odluci sa prethodnog zasedanja po kojoj patrijarh i dalje ostaje na čelu SPC“.

M. S. P.

———————————————————–

Žali i Rusija

Vodeće ruske novinske agencije prenele su juče iz Beograda vest da je preminuo patrijarh Srpske pravoslavne crkve Pavle, a agencija Itar-Tass javlja da se za pokoj duše Njegove svetosti mole i u ruskim manastirima i crkvama.

Ruska državna agencija je podsetila da je patrijarh moskovski i cele Rusije Kiril 11. septembra ove godine čestitao 95. rođendan patrijarhu SPC, rečima da se Ruska pravoslavna crkva s neizmenjenom ljubavlju odnosi prema bratskoj SPC i neprestano se usrdno moli za njenog poglavara.

Tanjug

———————————————————–

Veliki gubitak za celokupnu pravoslavnu crkvu

Smrt patrijarha Pavla je težak gubitak za celokupnu Pravoslavnu crkvu, ocenio je mitropolit bečki Carigradske patrijaršije Mihail, u izjavi za katoličku novinsku agenciju iz Beča „Katpres”.

Patrijarh Pavle značajno je doprineo da, za vreme raspada bivše Jugoslavije i ratova tokom devedesetih godina, nije proliveno još više krvi, izjavio je mitropolit Mihail. Prema njegovim rečima srpski patrijarh je uvek živeo za toleranciju i za pomirenje između hrišćana i muslimana, između pravoslavaca i katolika.

,,Katpres” je prenela i žaljenje austrijskog kardinala Kristofa Šenborna zbog smrti patrijarha Pavla. Kardinal je istakao da je imao čast da lično upozna patrijarha Pavla tokom verske mirovne konferencije u Beču, preneo je Tanjug.

——————————————–

Izabran za kandidata u devetom krugu

Posle velike proslave 600-godišnjice Kosovske bitke 28. juna 1989. godine na povratku za Beograd patrijarh German je pao i povredio kuk zbog čega je operisan. Gotovo godinu i po dana je proveo na lečenju da bi lekarski konzilijum na VMA konstatovao da German nije više u stanju da obavlja dužnost patrijarha. To je otvorilo put za izbor novog poglavara SPC.

Izborno zasedanje održano je 1. decembra 1990. godine, a saborom je predsedavao mitropolit dabrobosanski Vladislav. Zasedanju su prisustvovali svi episkopi osim vladike srednjozapadnoameričkog Firmilijana. Shodno Ustavu SPC u trojnoj kandidaturi su mogli da učestvuju samo episkopi koji dobiju više od polovine glasova izbornog sabora (13).

U prvom krugu glasanja episkop Sava šumadijski je dobio 16 glasova, episkop žički Stefan 13 glasova, a episkop raško-prizrenski Pavle 11 glasova i mitroplit zagrebačko-ljubljanski Jovan i episkop banatski Amfilohije po 8 glasova. Pošto su u prvom krugu dobijena samo dva kandidata, pristupilo se glasanju za trećeg kandidata. Episkop Pavle je izabran za kandidata u devetom krugu i dobio je 20 glasova.

Posle molitve u pridvornom hramu svetog Simeona Mirotočivog, na apostolski način, žrebom, arhimandrit Antonije, nastojatelj manastira Tronoše, uzima zapečaćene koverte sa imenima trojice kandidata. Nekoliko puta ih je promešao i jedan izvukao i predao mitropolitu Vladislavu. Predsedavajući izbornog sabora je svečano saopštio: „Arhiepiskop pećki mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski je episkop raško-prizrenski Pavle”.

M. S. P.

——————————————–

Izbor novog patrijarha najdalje za tri meseca

Po Ustavu SPC najduže u roku od tri meseca od dana kada je upražnjen patrijaršijski tron Sveti sinod saziva Sveti arhijerejski sabor i određuje datum izbora patrijarha. Dok je patrijaršijski presto upražnjen, Sinod preuzima sve dužnosti i imenuje mestobljustitelja, koji čuva patrijaršijski tron i organizuje sahranu patrijarha, objašnjava Živica Tucić, crkveni analitičar.

On ističe da po Ustavu izborni Sabor može biti sazvan tek posle četrdesetodnevnog pomena. Sednici sabora moraju da prisustvuju najmanje dve trećine članova, među kojima su eparhijski arhijereji i vikarni episkopi. Izbornim saborom predsedava najstariji arhijerej po hirotoniji, a najmlađi član je sekretar. Odsutni arhijereji mogu i pisanoj formi da ovlaste nekog od prisutnih da glasa u njihovo ime, s tim da arhijerej može imati samo svoj i glas onog koji ga je ovlastio.

Posle izbora novi patrijarh šalje svim autokefalnim crkvama „mirno pismo” kojim ih obaveštava da je izabran i ustoličen. Svi patrijarsi mu odgovaraju što se smatra činom priznanja izbora novog poglavara SPC.

J. B.

—————————————————-

Panakamilavka i panagija svih srpskih svetitelja

Patrijarh po Ustavu SPC ima pravo časti, sveštenodejstva, reprezentacije i uprave

Patrijarh ima posebna prava časti, sveštenodejstva, reprezentacije i uprave. Po pravu časti patrijarh nosi kao posebno odličje belu panakamilavku s krstom i panagiju svih srpskih svetitelja. Ovo odličje darovala je država prvom srpskom patrijarhu obnovljene Pećke patrijaršije Dimitriju i ona ostaje u nasleđe. Patrijarh je predsednik Svetog arhijerejskog sabora, Svetog arhijerejskog sinoda, Patrijaršijskog saveta i Patrijaršijskog upravnog odbora.

Po pravu sveštenodejstva patrijarh načalstvuje na svim bogosluženjima, osvećuje sveto miro, hirotoniše uz sasluženje još dvojice episkopa nove vladike.

Po pravu reprezentacije patrijarh predstavlja Srpsku pravoslavnu crkvu pred ostalim autokefalnim pravoslavnim crkvama, državom ali i stranim zemljama. Patrijarh ima i pravo uprave, a to znači održava jedinstvo u jerarhiji SPC, postavlja dekretom službenike, upravlja misijskim područjima u inostrantsvu.

M. S. P.

————————————————-

Tucić: Najstariji pravoslavni poglavar

– Patrijarh Pavle je i u bolesti i u starosti izazivao veliko poštovanje. Bio je najstariji pravoslavni poglavar i jedan od malobrojnih koji je doživeo toliku starost, a gubitak će se osetiti u celom pravoslavnom svetu. Treba očekivati da će na njegovu sahranu doći veći broj poglavara drugih pravoslavnih crkava jer je uživao veliko poštovanje u celom svetu.

J. B.

————————————————–

Vernici na Kosovu odaju počast patrijarhu Pavlu

Odmah po objavljivanju vesti o smrti patrijarha Pavla, na svim manastirima i crkvama na Kosovu juče su se oglasila zvona.

Sa kraćim pauzama zvone neprestano, a u portama je narod palio sveće za pokoj patrijarhove duše.

Vernici koji su odavali poštu poglavaru Srpske pravoslavne crkve kažu da su zatečeni jer je otišao živi svetac koji je, kao episkop raško-prizrenski, deo službe proveo na Kosovu.

[objavljeno: 16/11/2009]

izvor: POLITIKA