Вести

Stanovnika Srbije svake godine ima manje za oko 25.000. Tolika je razlika, kažu demografske statistike, između broja rođenih i umrlih.

Republički zavod za statistiku, prema najnovijim podacima, saopštava da u 1.309 mesta u Srbiji (pretežno u seoskim sredinama) ima toliko malo dece da od njih ne može da se formira jedno pravo odeljenje od tridesetak učenika Jedan od preciznijih parametara za raspravu o natalitetu u Srbiji vidljiv je i prema broju novoupisanih đaka u školama širom Republike.

Čak i gradske škole, u odnosu na period od pre desetak godina, danas su redukovane po broju učenika, a o seoskim sredinama da se i ne govori. ,,Patuljaste škole”, često sa po samo nekoliko đaka, opstaju i u novom obrazovnom sistemu koji teži finansijskoj racionalizaciji, jer je uvreženo mišljenje da bi njihovim ukidanjem u potpunosti opustela i sela. Ovakav trend viljiv je i u našoj opštini, posebno planinskim ruralnim sredinama (rudnički, studenički, gočki kraj). Demografske promene su, po logici stvari, spore, ali imaju dalekosežne posledice; u našem slučaju, negativne. Tako je manje ili više u celoj Evropi.

Najpozitivniji nivo nataliteta na celom kontinentu imaju Kosovo i Metohija, Albanija i Irska. Stanje populacije u prvim dvema regijama, nažalost, veoma nas se tiče iz razloga koji su svima dobro znani. Žene u Srbiji danas rađaju 1,61 dete u proseku, što je na nivou Francuskinja i Nemica, a ispred Poljakinja i Italijanki.

Da bismo došli do prirodnog priraštaja od sto hiljada beba, koji smo imali pre deset godina, svaka žena u Srbiji trebalo bi da rodi više od dvoje. U našoj zemlji živi 1,8 miliona žena u reproduktivnom perodu, ali one prvo dete rađaju u 26. godini. Pre decenije na materinstvo su se prvi put odlučivale sa 25 godina. Zbog ovoga je teško govoriti o nekim nacionalnim akcijama ili državnim merama koje bi za kraći period popravile demografsku sliku Srbije.

Sadašnje stanje ukazuje na pretnju da već za pedesetak godina ova država ostaje bez podmlatka. LOKALNE AKCIJE SU KAMPANJSKE Kada je u pitanju porast nataliteta, najviše akcija preduzimaju lokalne zajednice, ali i one su kampanjske, odnosno retke, pa nemaju strateški značaj. Istovremeno, izgubio se i tradicionalan obrazac – porodice sa troje i više dece, koju su majke rađale odmah posle dvadesete godine života. Danas se u brak stupa posle 24. godine, a neretko prvo dete ugleda svet kada majka uveliko ima 30 ili više godina.

Problem druge vrste je da se deo stanovništva odlučuje za samački život, a obrazovane žene brak sa decom podređuju karijeri. Decenijska ekonomska kriza je takođe razlog što su srpska porodilišta praznija nego ikada. Jedan od vidova preporoda nacije je i – obrazovanje, kao preduslov da se prepozna strategija nacionalnih interesa u kojoj je demografska politika pitanje od najveće važnosti. Ovome na putu stoji podatak da je u Srbiji gotovo 233.000 nepismenih, a starijih od 10 godina, dok je polupismenih oko dva miliona.

Strategijom o obrazovanju odraslih planirano je da se do 2013. godine taj broj, u kojem su žene zastupljenije, znatnije smanji. U nepismenoj populaciji kod nas danas dominiraju starije osobe i one ne mogu da utiču na natalitet, ali je njihov ekonomski doprinos neblagotvoran na porodice u kojima su živele. Demografski stručnjaci ukazuju da je moderan pristup natalitetu vrlo složen proces kojem treba da se pristupi organizovano i na duge staze. On treba da deluje na svim poljima, od politike i ekonomije do obrazovanja.

http://www.kraljevo.com/ibarskenovosti/default.htm